05-01-2012
Ryga – życie według praw Europy
Autor tekstu: Krzysztof Szczepanik
Kategoria: Łotwa, Ogólna
Już w 1999 roku Łotwa stała się członkiem World Trade Organisation a w 2004 członkiem NATO oraz UE, a w końcu 2007, także strefy Schengen. Łotysze uznali za złe wszystko co radzieckie. W związku z tym przez 16 lat liderzy państwa nie podtrzymywali kontaktów z Rosyjską Federacją. Jednak w 2010r ówczesny prezydent Łotwy Valdis Zatlers odwiedził Moskwę.
Duże pieniądze i życie w UE
Jeśli wierzyć rosyjskim środkom masowego przekazu, Łotwa robi wszystko, żeby rozdeptać rosyjską część mieszkańców. Ale nie wszystko jest tak źle. Żeby uzyskać obiektywną i godną zaufania informacje lepiej przeglądać łotewskie, rosyjskojęzyczne strony z końcówką .lv. A jeszcze lepiej przyjechać tutaj samemu. Pierwszy szok w Rydze wzbudza w odwiedzającym ten kraj wymiana walut: 1 łat - $0,48 i 0,7 euro. Także ceny w ryskich sklepach wydają się być przyjazne z punktu widzenia polityki marketingowej. Gdzie nie spojrzymy to wszystko kosztuje łat z groszami (santimami) lub dwa łaty z santimami. Dopiero potem przy płatności okazuje się, że bochenek chleba kosztuje, w przeliczeniu, 3 - 4zł. Ostre podwyżki cen podstawowych produktów żywnościowych na Łotwie przyszło po 2008 roku. Teraz, w tej republice, jest najdroższa żywność w trzech krajach nadbałtyckich. Większość produktów w sklepach pochodzi z importu, w tym około jednej trzeciej z Litwy. Przy wyborze często nam polecano właśnie litewskie produkty, gdyż są tanie i smaczne. Przede wszystkim słodycze. Można także znaleźć produkty ukraińskiej firmy Roshen. To także import ale nie z Ukrainy a z Litwy! Cukierki zostały sprowadzone z fabryki w Kłajpedzie (Klaipedos konditerija). Unia Europejska wielu rzeczy nie pozwala Łotwie po podpisaniu dokumentu przyłączającego Łotwę do zjednoczonej Europy. Na przykład, Europa wymaga od Rygi zmniejszenia wyłowu ryb z morza. Do 2013 roku z 140 kutrów musi zostać tylko 80. Aby rybacy nie byli stratni, otrzymują do 50 tysięcy łatów rekompensaty.
Życie na kredyt
Do 2008 roku na Łotwie kredyt można było wziąć praktycznie na wszystko. Ingrid Ozols, pracownica oddziału jednego z międzynarodowych kompanii pracujących w Rydze mówi, że wiele rodzin miało po trzy kredyty: na mieszkanie, samochód i rozwój biznesu. W 2008 roku ceny na mieszkania spadły od 50-70%. „Ja także mam kredyt na mieszkanie, w euro, na 3% rocznie.
Językowe pytanie
Rosyjski na Łotwie ma status języka obcego. To znaczy, że dokumenty do państwowych organów można publikować tylko w języku łotewskim oraz litewskim – mieszka tu nieliczna mniejszość litewska. Przy tym w państwie mieszka około 60% Łotyszy i 30% Rosjan, a językiem rosyjskim włada 70% ludzi. Chociaż z młodym kelnerem łatwiej nam było porozumiewać się po angielsku. Co prawda są szkoły rosyjskojęzyczne. Od tego roku parlament zamierza wprowadzić tam naukę w języku łotewskim. Od następnego roku szkolnego łotewskim będą posługiwać się tylko pierwszoklasiści, za rok – już dwie klasy itd. Inicjatorzy pełnego tłumaczenia oświaty na język łotewski twierdzą, że robią to dla samych dzieci. W przyszłości będą miały większe szanse na łotewskim rynku pracy.
„To głupota – mówi Ingrid. –Konkurencyjny u nas jest tylko ten, który zna minimum trzy języki: łotewski, angielski i rosyjski. Jeżeli ich nie znasz, jesteś nikim.”
Od marca 2011 roku na Łotwie wystartowało zbieranie podpisów w sprawie organizacji referendum dotyczącego nadaniu rosyjskiemu statusu języka oficjalnego, państwowego. Eksperci patrzą na to sceptycznie. Łotysze mają ważniejsze problemy niż status języka rosyjskiego. Na przykład – duży niedobór miejsc w przedszkolach, dążenie władz do komercjalizacji szkolnictwa wyższego od 2013roku. Tak by każdy student płacił, ale jednocześnie miałby prawo do kredytu na naukę. Ludzie uważają, że wtedy będzie im prościej i taniej wysłać dzieci na naukę do Europy.
Poza tym, do Europy wyjechało już wielu Łotyszy za lepiej płatną pracą. Największą popularnością cieszy się Wielka Brytania i Irlandia. Tylko w 2010 roku legalnie z Łotwy wyjechało ponad 10 tysięcy ludzi.
Polityka w przykładach
Na koniec bardzo krótka historia z życia Valdisa Zatlersa, który był prezydentem Łotwy od 2007 roku do 7 lipca 2011. W przeddzień zakończenia kadencji prezydenta Zatlersa, jego kancelaria ogłosiła, że w ciągu czterech lat Zatlers dostał ponad 200 prezentów. Według prawa łotewskiego prezydent powinien wykupić te prezenty, które najbardziej mu się spodobały. I Zatlers wykupił serwis herbaciany, który dostał od byłego prezydenta Polski – Lecha Kaczyńskiego, prezenty prezydenta Czech i Słowenii. Za to wszystko musiał zapłacić 1462 łaty (ok. $ 3 tys.).
Jak zmieniło się życie przez ostatnie 20 lat:
Liczba mieszkańców (mln) – 2.6 => 2.2
PKB, $ tys. – 0.6 => 10.7
Średnia pensja – 40 => 834
Średnia emerytura – 12 => 400
Długość życia – mężczyźni 64 lata – 67, kobiety 75 - 77
Koszt życia, $
Elektryczność, 1kWh…..0.2
Benzyna, l……………...2.0
Chleb, bochenek………1.2
Mleko, l………………..1.5
Mieszkania, 1m2 w stolicy.. 650